Derrigorreko Desagertzeen Aurka Pertsona Guztiak Babesteko Nazioarteko Konbentzioa

Derrigorreko Desagertzeen Aurka Pertsona Guztiak Babesteko Nazioarteko

Konbentzioa

Atarikoa

Konbentzio honetako estatu alderdiek,

Kontuan harturik, Nazio Batuen Gutunak estatuei betebeharra ezarri diela, gizaeskubideen eta oinarrizko askatasunen errespetu unibertsala eta eragingarria

sustatzeko,

Aintzat hartuz, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsala,

Gogoraturik, Ekonomia, Gizarte eta Kultura Eskubideen Nazioarteko Ituna, Eskubide

Zibil eta Politikoen Nazioarteko Ituna eta giza eskubideei, zuzenbide humanitarioari eta nazioarteko zigor-zuzenbideari buruzko beste agiri garrantzitsuak,

Gogoraturik, halaber, pertsona guztiak derrigorreko desagertzeen aurka babesteari buruzko Adierazpena, Nazio Batuetako Biltzar Orokorrak onetsitakoa, 1992ko abenduaren 18ko 47/133 ebazpenean,

Jakitun izanik, derrigorreko desagertzea oso-oso larria dela, delitua den heinean eta, nazioarteko zuzenbideak definitutako zenbait inguruabarretan, gizateriaren aurkako krimena,

Erabakia harturik, derrigorreko desagertzeak prebenitzeko eta derrigorreko desagertzearen delituari dagokionez zigorgabetasunaren aurka borrokatzeko,

Gogoan harturik, pertsona orok duen eskubidea, derrigorreko desagertzerik ez pairatzeko eta biktimen eskubidea, justizia eta konponketarako,

Adieraziz, egia jakiteko eskubidea, derrigorreko desagertze bati buruzk inguruabarren gainean eta desagertutako pertsonaren egoeraren gainean, bai eta helburu horrekin informazioa bilatu, jaso eta zabaltzeari buruzko askatasunerako eskubidearen errespetua ere,

Hitzartu dute, hurrengo artikuluetan:

I. Zatia

1. artikulua

1. Inork ez du pairatuko derrigorreko desagertzerik.

2. Derrigorreko desagertzea justifikatzeko inola ere ezin izango dira alegatu salbuespenezko inguruabarrak, hala nola, gerra-egoera edo gerra-mehatxua, estatu barneko ezegonkortasun politikoa edo beste edozein larrialdi publiko.

2. artikulua

Konbentzio honen ondoreetarako, «derrigorreko desagertzea» da, atzipenaldia, atxiloketa, bahiketa edo askatasunez gabetzeko beste edozein mota, baldin eta halakoak gauzatzen badituzte estatuko agenteek edo estatuaren baimen, babes edo oniritziarekin jarduten duten pertsonek edo pertsona-taldeek, eta horiek aitortzen ez badute desagertutako pertsonaren askatasun-gabetzea edo ezkutatzen badute pertsona horrekin gertatu dena edo pertsona hori dagoen tokia, pertsona hori legebabesetik at utziz.

3. artikulua

Estatu alderdiek neurri egokiak hartuko dituzte, 2. artikuluak definitutako egintzak ikertzeko, halakoak gauzatzen dituztenean estatuaren baimen, babes edo oniritzirik gabe jarduten duten pertsonek edo pertsona-taldeek, eta arduradunak auzipetzeko.

4. artikulua

Estatu alderdi bakoitzak behar adina neurri hartuko du, derrigorreko desagertzea delitu gisa tipifika dadin bere zigor-legerian.

5. artikulua

Derrigorreko desagertzea modu orokor edo sistematikoan gauzatzen denean, gizateriaren aurkako krimena da, nazioarteko zuzenbide aplikagarrian definitutakoaren haritik, eta eginera horrek nazioarteko zuzenbide aplikagarrian jasotako ondoreak eratortzen ditu.

6. artikulua

1. Estatu alderdiek behar adinako neurriak hartuko dituzte, erantzule penaltzat jotzeko gutxienez:

a) Derrigorreko desagertzea gauzatu, agindu edo induzitzen duen pertsona oro, derrigorreko desagertzea gauzatzen ahalegintzen den pertsona oro, derrigorreko desagertzearen konplizea den pertsona oro eta desagertze horretan parte hatzen duen pertsona oro;

b) Goragoko agintaria:

i) Agintari horrek baldin badaki bere agintaritza eta kontrol eragingarriaren

mendekoak derrigorreko desagertzeari buruzko delitua egiten ari zirela edo mendeko

horiek horretarako asmoa zutela, edo, hala nahita, ez badio jaramonik egin horren

berri argiro eman zion informazioari;

ii) Agintari horrek bere ardura eta kontrol eragingarriak egikaritu baditu derrigorreko

desagertzeari buruzko delituarekin zerikusia izan zuten jarduerak zein izan eta

jarduera horien gainean; eta

iii) Agintari horrek ez baditu hartu bere esku dauden neurriak, behar bestekoak eta

zentzuzkoak, derrigorreko desagertze bat gauzatzea prebenitu nahiz zigortzeko, edo

agintari eskudunei egitateen berri emateko, horiek egitateok ikertu eta epai ditzaten;

c) Aurreko b) idatz-zatiak ez die kalterik egingo nazioarteko zuzenbideko arauei,

halakoak hertsiagoak direnean, militar-buru bati edo militar-buru gisa

eragingarritasunez jarduten duenari galdatzeko moduko erantzukizunen esparruan.

2. Derrigorreko desagertzeari buruzko delitua justifikatzeko ezin dira alegatu agintari

publikoen agindu edo jarraibideak, agintari horiek zibilak, militarrak edo beste mota

batekoak izan daitezkeela.

7. artikulua

1. Estatu alderdiek derrigorreko desagertzeari buruzko delitua zigor egokiekin

zigortzeko modukotzat joko dute, delitu hori oso-oso larria dela kontuan harturik.

2. Estatu alderdiek ezarri ahal izango dituzte:

a) Inguruabar aringarriak, bereziki, derrigorreko desagertze bat gauzatzeari

dagokionez partaide izan direnei begira, halakoek modu eragingarrian lagundu

dutenean pertsona desagertuak bizirik aurkitzen, edo ahalbidetu dutenean

derrigorreko desagertzeari buruzko kasuak argitzea nahiz derrigorreko desagertze

baten arduradunak identifikatzea;

b) Bestelako prozedura penal batzuk gorabehera, inguruabar astungarriak, bereziki,

pertsona desagertua hiltzen denean, edo derrigorreko desagertzearen errudun

direnentzat, derrigorreko desagertze hori denean haurdun dauden emakumeei,

adingabeei, desgai diren pertsonei edo beste pertsona ahul batzuei dagokienez.

8. artikulua

5. artikuluan xedatutakoari kalterik egin gabe,

1. Derrigorreko desagertzeari preskripzio-araubidea aplikatzen dioten estatu

alderdiek beharrezko neurriak hartuko dituzte, akzio penalaren preskripzio-epea:

a) Luzea eta delituaren izaera oso-oso larriarekin proportzionala izan dadin;

b) Derrigorreko desagertzea bertan behera uzten denetik zenbatzen has dadin, delitu

horren jarraikako izaera kontuan hartuta.

2. Estatu alderdiak derrigorreko desagertzearen biktimei errekurtso eragingarrirako

eskubidea bermatuko die preskripzio-epeak iraun bitartean.

9. artikulua

1. Estatu alderdi bakoitzak behar dena xedatuko du, bere jurisdikzioa ezartzeko

derrigorreko desagertzeari buruzko delituaren gainean, hurrengo kasuetan:

a) Delituak egiten direnean bere jurisdikziopeko edozein lurraldetan edo estatu

horretan matrikulatutako aireontzi edo ontzi batean;

b) Ustezko delitugilea estatu horretako nazionala denean;

c) Desagertutako pertsona estatu horretako nazionala denean eta estatu horrek

egokitzat jotzen duenean.

2. Estatu alderdi bakoitzak, orobat, beharrezko neurriak hartuko ditu, bere

jurisdikzioa berrezartzeko derrigorreko desagertzeari buruzko delituen gainean,

ustezko delitugilea bere jurisdikziopeko edozein lurraldetan dagoenean, salbu eta

estatu horrek ustezko delitugilea beste estatu batera estraditatzen duenean edo

beste estatu baten esku uzten duenean, nazioarteko betebeharrekin bat etorriz, edo

nazioarteko zigor-jurisdikzio batera bidaltzen duenean, horren eskumena

aitortzeagatik.

3. Konbentzio honek ez du bazter uzten lege nazionalekin bat etorriz gauzatutako

zigor-jurisdikzioetarik bat bera ere.

10. artikulua

1. Ustez derrigorreko desagertzearen delitua egin duen pertsona estatu alderdi

bateko lurraldean badago, estatu alderdi horrek, eskuartean duen informazioa

aztertu ondoren, ulertzen badu inguruabarrek hala justifikatzen dutela, pertsona hori

atxilotuko du edo legezko bestelako lege-neurri batzuk hartuko ditu, pertsona horren

presentzia ziurtatzeko. Atxiloketa eta gainerako neurriak gauzatuko dira estatu

horretako legeekin bat etorriz, eta halakoei eutsiko zaie pertsona horren presentzia,

prozedura penalean, berau beste estatu baten esku uzteko prozeduran edo

estradizio-prozeduran, ziurtatzeko behar den epealdian bakarrik.

2. Artikulu honetako 1. paragrafoko neurriak hartu dituen estatu alderdiak berehala

ekingo dio egitateen aurre-ikerketari edo azterketari. Artikulu honen 1. paragrafoa

aplikatzearen ondorioz zein neurri hartu eta neurri horien berri emango die 9.

artikuluko 1. paragrafoak aipatu estatu alderdiei, bereziki, atxiloketaren eta hori

justifikatzen duten inguruabarren berri, eta aurre-ikerketaren edo azterketaren

emaitzen berri, bere jurisdikzioa ezartzeko asmoa duenean hori ere zehaztuko diela.

3. Artikulu honetako 1. paragrafoarekin bat etorriz atxilotutako pertsona berehala

komunikatu ahal izango da bere naziotasunaren araberako estatuko ordezkarien

artean gertuen dagoenarekin edo, apatrida bada, ohikotasunez zein estatutan izan

bizilekua eta estatu horretako ordezkariarekin.

11. artikulua

1. Ustez derrigorreko desagertzearen delitua egin duen pertsona zein estatu

alderdiren jurisdikzioko lurraldetan aurkitu eta estatu alderdi horrek ez badu pertsona

hori estraditatzen, edo beste estatu baten esku uzten, nazioarte-mailan dituen

betebeharrekin bat etorriz, edo nazioarteko zigor-auzitegi baten esku uzten, horren

jurisdikzioa aitortzeagatik, kasua bere agintari eskudunen mende utziko du, akzio

penala egikari dadin.

2. Agintari horiek euren erabakia hartuko dute, edozein delitu astuni aplikatu ohi

zaizkion baldintza berberetan, estatu horretako legeriarekin bat etorriz. 9. artikuluko 2

paragrafoan jasotako kasuetan, epaitzeko edo erruztatzeko behar diren frogen maila

ez da izango 9. artikuluko 1. paragrafoko kasuetan aplikatzen den maila baino

hertsitasun gutxiagokoa.

3. Derrigorreko desagertzearen delitua dela bide ikertutako pertsona orok bidezko

tratua jasotzeko bermeak izango ditu prozedurako fase guztietan. Derrigorreko

desagertzearen delituagatik epaitu behar den pertsona orok berme judizialak izango

ditu, legeak ezarritako justizia-gorte edo -auzitegi eskudun, independente eta

inpartzialean.

12. artikulua

1. Estatu alderdi bakoitzak zainduko du, bateren batek derrigorreko desagertzea

nozitu duela alegatzen duen pertsona orok eskubidea izatea, egitateak salatzeko

agintari eskudunen aurrean; agintari horiek arin eta inpartzialtasunez aztertuko dute

salaketa, eta, hala denean, atzerapenik gabe ekingo diote ikerketa zehatz eta

inpartziala gauzatzeari. Hala denean, neurri egokiak hartuko dira, ziurtatzeko

salatzailearen, lekukoen, desagertutako pertsonaren senideen eta pertsona horren

defendatzaileen babesa, bai eta ikerketan parte hartzen dutenen babesa ere, tratu

txarren edo larderiaren aurka, halakoak direnean aurkeztutako salaketaren edo

egindako edozein adierazpenen ondorio.

2. Zentzuzko arrazoiak daudenean, pertsona batek derrigorreko desagertzea pairatu

duela uste izateko, 1. paragrafoan aipatutako agintariek ikerketa hasiko dute, inolako

salaketa formalik aurkeztu ez bada ere.

3. Estatu alderdiek zainduko dute artikulu honetako 1. paragrafoko agintariek:

a) Ikerketa eragingarritasunez gauzatzeko ahalmenak eta baliabideak izatea, baita

ikerketa horretarako egoki diren agiriak eta gainerako informazioa lortzeko ere;

b) Sarrera izatea, aldez aurretik agintari judizialak hori baimenduta, hala behar

denean, eta baimen hori ahalik azkarren emanik, edozein atxilotze-tokitan eta

desagertutako pertsona egon daitekeen beste edozein tokitan, horretarako

zentzuzko arrazoiak daudenean.

4. Estatu alderdi bakoitzak beharrezko neurriak hartuko ditu, ikerketen garapena

oztopatzen dituzten egintzak prebenitu eta zehatzeko. Bereziki, bermatu beharko

dute, ustez derrigorreko desagertzearen delitua egin duten pertsonek eraginik ez

izatea aribideko ikerketetan, presioak eta larderia- nahiz errepresalia-egintzak

gauzatuz, salatzaile, lekuko, desagertutako pertsonaren senide eta pertsona horren

defendatzaileen aurka, bai eta ikerketan parte hartzen dutenen aurka ere.

13. artikulua

1. Estatu alderdien arteko estradizio-ondoreetarako, derrigorreko desagertzearen

delitua ez da izango delitu politikoa, delitu politikoari lotutako delitua, ezta arrazoi

politikoetan oinarritutako delitua ere. Ondorenez, horrelako delitu-mota batean

oinarritutako estradizio-eskabidea ezin izango da ukatu arrazoi horregatik bakarrik.

2. Derrigorreko desagertzearen delitua zuzenbide osoz bilduko da estradizioa

eratortzen duten delituen artean, konbentzio hau indarrean jarri aurretik estatu

alderdien artean egindako estradizio-tratatu guztietan.

3. Estatu alderdiek konpromisoa hartzen dute, derrigorreko desagertzearen delitua

biltzeko estradizioa erator dezaketen delituen artean, euren artean gerogarrenean

egin ditzaketen estradizio-tratatu guztietan.

4. Estatu alderdi batentzat nahitaezkoa bada tratatu bat izatea estradizioa gauzatu

ahal izateko, estatu horrek beste estatu alderdi batetik jasotzen duenean estradizioeskabide

bat, horrekin halako trataturik izan gabe, orduan lehenengo estatu horrek

konbentzio hau baliatu ahal izango du, behar adinako oinarri juridiko gisa, estradizioa

gauzatzeko, derrigorreko desagertzearen delituari dagokionez.

5. Estradizioa gauzatu ahal izateko baldintza gisa tratatu bat izatea ezartzen ez

duten estatu alderdiek derrigorreko desagertzearen delitua aitortuko dute, euren

artean estradizioa gauzatzea ahalbidetzen duen delitu moduan.

6. Edozein kasutan, estradizioa egongo da eskabidea zein estatu alderdik jaso eta

estatu alderdi horren zuzenbideak edo estradizio-tratatu aplikagarriak ezarri

baldintzen mende, baldintza horien artean direla, bereziki, estradizioa gauzatzeko

galdatzen den gutxieneko zigorra eta eskabidea zein estatu alderdik jaso eta estatu

horren arrazoiak, estradizioa ukatzeko edo estradizio horri baldintza jakin batzuk

ezartzeko.

7. Konbentzio honetako xedapenak ezin dira interpretatu eskabidea jaso duen estatu

alderdia estradizioa aitortzera behartzeko, baldin eta estatu horrek pisuzko arrazoiak

baditu uste izateko eskabidea aurkeztu dela pertsona bat auzipetu edo zehatzeko

asmoarekin, sexua, arraza, erlijioa, naziotasuna, etnia-jatorria, iritzi politikoak edo

gizarte-talde jakin baten kide izatea dela bide, edo eskabide hori onartzean, pertsona

horri kalteren bat eragingo zaiola, arrazoi horietarik edozeinengatik.

14. artikulua

1. Estatu alderdiek ahalik laguntza handiena eskainiko diote elkarri, derrigorreko

desagertzearen delituari buruzko prozedura penalei dagokienez, laguntza horretara

biltzen dela prozesurako beharrezkoak diren froga guztiak ematea ere, halakoak

euren eskuetan badaude.

2. Laguntza judiziala egongo da eskabidea zein estatu alderdik jaso eta estatu

alderdi horren barne zuzenbideak edo lankidetza judizialeko tratatu aplikagarriek

ezarri baldintzen mende, baldintza horien artean direla, bereziki, eskabidea jaso

duen estatu alderdiaren arrazoiak estradizioa ukatzeko edo estradizio horri baldintza

jakin batzuk ezartzeko.

15. artikulua

Estatu alderdiak euren artean lankidetzan arituko dira, eta ahalik laguntza gehiena

emango diote elkarri, derrigorreko desagertzeen biktimei laguntzeko, bai eta

desagertutako pertsonak bilatu, lokalizatu eta askatzeko ere, eta, horien heriotza

gertatzen denean, gorpuak lurretik atera, identifikatu eta itzultzeko.

16. artikulua

1. Estatu alderdietarik inork ez du pertsona bat beste estatu batera kanporatu, itzuli

edo estraditatuko, oinarritutako arrazoien arabera uste denean pertsona horrek

derrigorreko desagertzea jasateko arriskua izan dezakeela.

2. Arrazoi horiek ote dauden zehazteko, agintari eskudunek kontuan hartuko dituzte

egoki diren inguruabar guztiak, baita, bidezkoa denean, kasuan kasuko estatuan

egoera iraunkorra izatea, giza eskubideak modu sistematikoan, larrian, ageriagerikoan

edo ugarian urratzearen inguruan edo nazioarteko zuzenbide

humanitarioa modu larrian urratzearen inguruan.

17. artikulua

1. Inor ez da atxilotuko sekretupean.

2. Estatu alderdiek askatasunaz gabetzeari dagokionez nazioartean dituzten beste

betebehar batzuei kalterik egin gabe, estatu alderdi bakoitzak, bere legerian:

a) Askatasunaz gabetzeko aginduak eman ahal izateko baldintzak ezarriko ditu;

b) Askatasun-gabetzeak agintzeko ahalmenak dituzten agintariak zehaztuko ditu;

c) Bermatuko du askatasunaz gabetutako pertsona oro izatea askatasunaz

gabetzeko modu ofizialean aitortu eta kontrolatutako tokietan bakarrik;

d) Bermatuko du askatasunaz gabetutako pertsona orok baimena izatea,

familiarekin, abokatu batekin edo berak aukeratutako beste edozein pertsonarekin

komunikatzeko, eta horien bisita izateko, horretarako baldintza bakarrak legeak

ezarritakoak izan daitezkeela, eta atzerritar baten kasuan, bere kontsuletxeko

agintariekin komunikatzeko, nazioarteko zuzenbide aplikagarriarekin bat etorriz;

e) Bermatuko du agintari eta erakunde guztiak, halakoak eskudunak eta legeak

ahalbidetutakoak direnean, askatasunaz gabetzeko tokietan sartzea, aldez aurretik

agintaritza judizialaren baimena lortuta, hala behar izanez gero;

f) Edozein inguruabarretan, auzitegi batean errekurtsoa jartzeko eskubidea

bermatuko die, askatasunaz gabetutako pertsona guztiei, eta, derrigorreko

desagertzea dagoela uste denean, askatasunaz gabetutako pertsona eskubide hori

egikaritzeko ezinduta egoteagatik, interes legitimoa duten pertsona guztiei,

esaterako, askatasunaz gabetutako pertsonaren senideei, horren ordezkariari edo

abokatuari, auzitegi horrek atzerapenik gabe erabaki dezan askatasunaz

gabetzearen legezkotasunari buruz, eta pertsona hori aske uztea agin dezan,

askatasun-gabetze hori legearen aurkakoa izango balitz.

3. Estatu alderdi bakoitzak ziurtatuko du, askatasunaz gabetutako pertsonei

dagokienez, erregistro ofizial edota eguneratutako espediente bat edo batzuk ezarri

eta iraunaraztea; halakoak, agindeiaren bidez, berehala jarriko dira agintari judizialen

edo bestelako agintari edo erakunde eskudunen esku, bat etorriz legeria

nazionalarekin edo nazioartean garrantzitsuak diren agiri juridikoetarik edozeinekin,

estatua horietan alderdi denean. Informazio horretara bilduko dira gutxienez:

a) Askatasunaz gabetutako pertsonaren nortasuna;

b) Pertsona askatasunaz gabetutako eguna, ordua eta tokia, eta pertsona hori

askatasunaz gabetu zuen agintaria;

c) Askatasun-gabetzea erabaki zuen agintaria eta askatasun-gabetze horren

arrazoiak;

d) Askatasun-gabetzea kontrolatzen duen agintaria;

e) Askatasunaz gabetuta egoteko tokia, toki horretan onartua izateko eguna eta

ordua, eta toki horretako agintari arduraduna;

f) Askatasunaz gabetutako pertsona pribatuaren osotasun fisikoaren osagaiak;

g) Askatasun-gabetzeak iraun bitartean heriotza gertatuz gero, heriotzaren

inguruabarrak eta arrazoiak, eta gorpuaren destinoa;

h) Pertsona askatzeko eguna eta ordua edo atxilotze-tokiz aldatzearenak, destinoa

eta tokiz aldatzeaz arduratutako agintaria.

18. artikulua

1. 19 eta 20. artikuluei kalterik egin gabe, estatu alderdi bakoitzak informazio horri

begira interes legitimoa duten pertsona guztiei, esaterako, askatasunaz gabetutako

pertsonaren senideei, horren ordezkariari edo abokatuari, bermatuko die, gutxienez,

hurrengoen berri izatea:

a) Askatasun-gabetzea erabaki zuen agintaria;

b) Pertsona askatasunaz gabetu zeneko eta hori askatasunaz gabetzeko tokian

onartua izan zeneko data, ordua eta tokia;

c) Askatasun-gabetzea kontrolatzen duen agintaria;

d) Askatasunaz gabetutako pertsona dagoen tokia eta, pertsona hori askatasunaz

gabetzeko beste toki batera aldatuz gero, destinoa eta aldaketaren agintari

arduraduna;

e) Pertsona aske uzteko data, ordua eta tokia;

f) Askatasunaz gabetutako pertsona pribatuaren osasun-egoerari buruzko osagaiak;

g) Askatasun-gabetzeak iraun bitartean heriotza gertatuz gero, heriotzaren

inguruabarrak eta arrazoiak, eta gorpuaren destinoa.

2. Hala denean, neurri egokiak hartuko dira, bermatzeko artikulu honetako 1.

paragrafoak aipatu pertsonen babesa, bai eta ikerketan parte hartzen duten

pertsonena ere, tratu txar, larderia edo zehapen guztien aurka, halakoak eratortzen

direnean askatasunaz gabetutako pertsona bati buruzko informazioa bilatzen

aritzeagatik.

19. artikulua

1. Desagertutako pertsona bat bilatzeko ahaleginetan bildu edota bidalitako

informazio pertsonalak, barnean direla mediku- edo genetika-datuak ere, ezin dira

erabili edo ezagutarazi bilaketa horretarako helburuetatik kanpo. Hori gorabehera,

informazio horiek erabili ahal izango dira derrigorreko desagertzearen delituari

buruzko prozedura penaletan, edo konponketa lortzeko eskubidea egikaritzean.

2. Informazio pertsonala bildu, tratatu, erabili eta gordetzen denean, baita medikuedo

genetika-datuak ere, horrek ezin ditu, berez edo horren ondorioz giza

eskubideak, oinarrizko askatasunak eta pertsonaren duintasuna urratu.

20. artikulua

1. Pertsona bat legearen babesaren mende egon eta askatasun-gabetzea kontrol

judizialaren mende dagoenean bakarrik murriztu ahal izango da 18. artikuluan

jasotako informazioen berri izateko eskubidea, salbuespen-tituluarekin, legeak

jasotako murrizketen ondorioz guztiz beharrezkoa bada, eta informazio hori

hedatzearen ondorioz pertsonaren intimitateari nahiz segurtasunari edo ikerketa

kriminal baten aribideari kalte egiten bazaio, edo legeak jasotako arrazoi

baliokideengatik, eta nazioarteko zuzenbide aplikagarriarekin eta konbentzio

honetako helburuekin bat etorriz. Inola ere ez dira onartuko 18. artikuluan jasotako

informazioen berri izateko eskubidearen murrizketak, halakoek 2. artikuluan

definitutako jokabideak edo 17. artikuluko 1. paragrafoko urratzeak erator

ditzaketenean.

2. Askatasun-gabetzearen legezkotasuna aztertzeari kalterik egin gabe, estatu

alderdiak 18. artikuluko 1. paragrafoak aipatu pertsonei bermatuko die errekurtso

judizial azkar eta eragingarrirako eskubidea, xedapen honetan jasotako informazioak

atzerapenik gabe jaso ditzaten. Errekurtsorako eskubide hori ezin da eten edo

murriztu inolako inguruabarrengatik.

21. artikulua

Estatu alderdi bakoitzak beharrezko neurriak hartuko ditu, pertsona bat aske utzi

behar denean, askatze hori gauza dadin pertsona hori benetan aske utzi dela

egiaztatzen duten modalitateekin bat etorriz. Estatu alderdiek, orobat, beharrezko

neurriak hartuko dituzte, pertsonei bermatzeko, aske uzteko unean, osotasun fisikoa

eta euren eskubideen erabateko egikaritza, kalterik egin gabe pertsona horiek legeria

nazionalaren ondorioz izan ditzaketen betebeharrei.

22. artikulua

6. artikuluan ezarritakoari kalterik egin gabe, estatu alderdi bakoitzak beharrezko

neurriak hartuko ditu, hurrengo eginerak prebenitu eta zehatzeko:

a) 17. artikuluko 2. paragrafoaren f) idatz-zatiko eta 20. artikuluko 2. paragrafoko

errekurtsoak atzeratzea edo oztopatzea;

b) Askatasun-gabetze oro erregistratzeko betebeharra ez gauzatzea, bai eta

informazioa erregistratzea ere, informazio horren zehaztugabetasuna ezagutzen

duenean edo ezagutu beharko lukeenean erregistro ofizialaren edo espediente

ofizialen arduradun den agenteak;

c) Askatasun-gabetze bati buruzko informazioa ukatzea edo informazio

zehaztugabea ematea, informazio hori emateari dagokionez legeak ezarritako

baldintzak betetzen direnean.

23. artikulua

1. Estatu alderdi bakoitzak zainduko du legea aplikatzeko ardura duten langile militar

nahiz zibilen, medikuen, funtzionarioen eta askatasunaz gabetutako pertsonaren

zaintzan edo tratamenduan parte har dezaketen beste pertsona batzuen

prestakuntzak bere baitara biltzea konbentzio honetako kasuan kasuko xedapenei

buruzko behar adina irakaskuntza eta informazio, hurrengo helbuetarako:

a) Agente horien partaidetza prebenitzea derrigorreko desagertzeetan;

b) Derrigorreko desagertzeen alorrean prebentzioak eta ikerketek duten garrantzia

nabarmentzea;

c) Derrigorreko desagertzeen kasuetan ebazpena presakoa dela aitor dadin

zaintzea.

2. Estatu alderdi bakoitzak debekatuko ditu derrigorreko desagertzeak agintzen,

baimentzen edo bultzatzen dituzten agindu edo jarraibideak. Estatu alderdi bakoitzak

bermatuko du halako izaerako agindua betetzeari ezezkoa ematen dion pertsona ez

zehatzea.

3. Estatu alderdi bakoitzak beharrezko neurriak hartuko ditu, artikulu honetako 1.

paragrafoko pertsonek informatu ditzaten euren nagusiak eta, beharrezkoa denean,

kontrolerako edo berrikuspenerako agintari edo organo eskudunak, arrazoiak

dituztenean uste izateko derrigorreko desagertze bat gertatu dela edo laster batean

gertatuko dela.

24. artikulua

1. Konbentzio honen ondoreetarako, «biktima» izango da desagertutako pertsona

eta derrigorreko desagertze baten ondorioz zuzeneko kaltea jasan duen pertsona

fisiko oro.

2. Biktima bakoitzak egia jakiteko eskubidea du, derrigorreko desagertzearen

inguruabarrei, ikerketaren bilakaera eta emaitzei eta desagertutako pertsonaren

egoerari dagokienez. Estatu alderdi bakoitzak horren inguruko neurri egokiak hartuko

ditu.

3. Estatu alderdi bakoitzak egoki diren neurri guztiak hartuko ditu, desagertutako

pertsonak bilatu, lokalizatu eta askatzeko eta, horien heriotza gertatzen denean,

gorpuak bilatu, errespetatu eta itzultzeko.

4. Estatu alderdiek zainduko dute euren lege-sistemak derrigorreko desagertze baten

biktimari bermatzea konponketarako eta kalte-ordain azkar, bidezko eta egokirako

eskubidea.

5. Artikulu honetako 4. paragrafoko konponketarako eskubideak bere baitara biltzen

ditu kalte material eta moral guztiak eta, hala denean, bestelako konponketamodalitate

batzuk, hala nola:

a) Itzulketa;

b) Berregokitzea;

c) Ordainketa; duintasuna eta izen ona berrezartzea barne;

d) Berreskaera-eskubidea ez egikaritzeko bermeak.

6. Desagertutako pertsonaren egoera argitu arte ikerketarekin jarraitzeko

betebeharrari kalterik egin gabe, estatu alderdi bakoitzak xedapen egokiak hartuko

ditu, desagertutako pertsonen lege-egoerari dagokionez, pertsona horien egoera ez

denean argitu, eta horien senideei dagokienez, besteak beste, gizarte-babesaren,

gai ekonomikoen, familia-zuzenbidearen eta jabetza-eskubideen esparruetan.

7. Estatu alderdi bakoitzak eskubidea bermatuko du, derrigorreko desagertzeen

inguruabarrak eta desagertutako pertsonen egoera argitzea, bai eta derrigorreko

desagertzeen biktimei laguntzea ere, xedetzat duten erakundeak eta elkarteak

askatasunez sortu eta horietan parte hartzeko.

25. artikulua

1. Estatu alderdiek neurri egokiak hartuko dituzte, hurrengoak prebenitu eta

zigorrarekin zehatzeko:

a) Derrigorreko desagertzea pairatzen ari diren haurrez jabetzea, edo haurrez

jabetzea, horien gurasoak nahiz lege-ordezkariak derrigorreko desagertzea pairatzen

ari direnean, edo haurrez jabetzea, halakoak jaiotzen direnean derrigorreko

desagertzea pairatzen ari den ama gatibu dagoela;

b) Aurreko a) idatz-zatiko haurren benetako nortasuna egiaztatzen dituzten agiriak

faltsutzea, ezkutatzea edo suntsitzea.

2. Estatu alderdiek beharrezko neurriak hartuko dituzte, artikulu honetako 1.

paragrafoko a) idatz-zatiko haurrak bilatu eta identifikatzeko, eta jatorrizko familietara

itzultzeko, legezko prozedurekin eta nazioarteko akordio aplikagarriekin bat etorriz.

3. Estatu alderdiek elkarri laguntza eskainiko diote, artikulu honetako 1. paragrafoko

a) idatz-zatiko haurrak bilatu, identifikatu eta lokalizatzeari dagokionez.

4. Kontuan hartuta, artikulu honetako 1. paragrafoko a) idatz-zatiko haurren interes

gorena zaintzeko beharrizana, eta haur horiek duten eskubidea, euren nortasunari

eutsi eta nortasun hori berreskuratzeko, horretara biltzen direla naziotasuna, izena

eta legeak aitortutako familia-harremanak, adopzio-sistema edo beste mota bateko

kolokazioa edo zaintza aitortzen duten estatu alderdietan lege-prozedurak izan

beharko dira, berrikusteko haur horien adopzio-prozedura edo kolokazio- nahiz

zaintza-prozedura, eta, bidezkoa bada, deuseztatzeko derrigorreko desagertzeak

eratorritako edozein adopzio edo kolokazio nahiz zaintza.

5. Edozein inguruabarretan eta, bereziki, artikulu honek jorratutako guztiari

dagokionez, haurren interes gorena da lehendabiziko ardura, eta zentzutasungaitasuna

duten haurrek eskubidea izango dute euren iritzia askatasunez emateko,

behar bezala balioetsiko dena, haurren adinaren eta heldutasunaren arabera.

II. zatia

26. artikulua

1. Konbentzio honetako xedapenak aplikatzeko Derrigorreko Desagertzearen

aurkako Komitea eratuko da («Komitea» deituko dena aurrerantzean); Komitea

osatuko dute hamar adituk, moral aldetik zintzotasun handikoak, giza eskubideen

arloan trebetasun nabarikoak, independenteak, euren eginkizunak modu

pertsonalean gauzatuko dituztenak eta erabateko inpartzialtasunez jardungo

dutenak. Estatu alderdiek hautatuko dituzte Komiteko kideak, kontuan hartuz

geografiaren araberako banaketa orekatsua. Kontuan hartuko da Komitearen

lanetarako interesgarria dela eskarmentu juridiko egokia duten pertsonen partaidetza

eta generoen araberako ordezkaritza.

2. Hautatzea isilpeko botazioan egingo da, estatu alderdiek euren nazionalen artean

izendatutako hautagai-zerrendaren arabera, estatu alderdiek bi urterik behin egingo

dituzten bileretan; ondore horretarako bileren deialdiak Nazio Batuetako idazkari

nagusiak egingo ditu. Bilera horretarako estatu alderdien bi herenak osatuko du

quoruma, eta hautatutzat joko dira boto gehien lortzeaz gain, bilerako estatu partehartzaile

eta boto-emaileen ordezkarien artetik botoen erabateko gehiengoa lortzen

duten hautagaiak.

3. Hasierako hautatzea egingo da, gehienez ere, konbentzio hau zein datatan

indarrean jarri eta data horretatik sei hilabete igaro ondoren. Hauteskunde bakoitza

zein datatan egin eta data hori baino lau hilabete lehenago, Nazio Batuetako idazkari

nagusiak gutun bat bidaliko die estatu alderdiei, euren hautagai-zerrendak hiru

hilabeteko epean aurkezteko gonbita eginez. Idazkari nagusiak zerrenda prestatuko

du, hurrenkera alfabetikoaren arabera, modu horretara izendatutako hautagai

guztiekin, hautagai bakoitzari dagokionez zehaztuz berau aurkeztu duen estatu

alderdia. Zerrenda hori estatu alderdi guztiei komunikatuko zaie.

4. Komiteko kideak lau urterako hautatuko dira. Beste behin bakarrik hautatu ahal

izango dira. Hala ere, lehenengo hautaketan hautatutako bost kideren agintaldia bi

urte igaro ondoren amaituko da; lehenengo hautaketa egin eta berehala, bilerako

lehendakariak, artikulu honetako 2. paragrafoan aipatutakoak, zozketa bidez

izendatuko ditu bost kide horiek.

5. Komiteko kideren bat hiltzen bada edo kide horrek karguari uko egiten badio, edo

beste edozein arrazoirengatik ezin baditu aurrerantzean Komiteko eginkizunak

gauzatu, hautagai gisa berau aurkeztu zuen estatu alderdiak beste hautagai bat

proposatuko du bere nazionalen artean, artikulu honetako 1. paragrafoko irizpideak

kontuan hartuta, agintaldia bukatu arte bere eginkizunak gauza ditzan, estatu

alderdien gehiengoak hala onartzekotan. Izendapen hori onartutzat joko da, salbu

eta estatu alderdien erdiak edo gehiagok ezezkoa emanez erantzuten duenean, sei

asteko epean, Nazio Batuetako idazkari nagusiak proposatu den hautagaia

komunikatzen dienetik zenbatzen hasita.

6. Komiteak bere barne araudia ezarriko du.

7. Komitearen eginkizunak eragingarriak izan daitezen, Nazio Batuetako idazkari

nagusiak behar adina langile eta baliabide material ezarriko ditu. Nazio Batuetako

idazkari nagusiak deituko du Komitearen lehenengo bilera.

8. Komiteko kideek eskubidea izango dute, Nazio Batuentzako egitekoak gauzatzen

dituzten adituei zein erraztasun, onurabide eta ukiezintasun aitortu eta halakoak

eskuratzeko; erraztasun, onurabide eta ukiezintasun horiek izango dira Nazio

Batuetako Onurabideen eta Ukiezintasunen Konbentzioko kasuan kasuko ataletan

ezarritakoak.

9. Estatu alderdiek konpromisoa hartzen dute Komitearekin lankidetzan aritzeko eta

Komiteko kideei laguntza emateko euren agintaldian zehar, estatu alderdiek

Komiteari begira onartutako eginkizunen esparruan.

27. artikulua

Estatu alderdien Konferentzia bilduko da, Konbentzio hau indarrean jarri ondoren, lau

urte igaro eta gero eta sei urte igaro baino lehenago, Komitearen jardunbidea

ebaluatu eta erabakitzeko, 44. artikuluko 2. paragrafoan jasotako modalitateen

arabera, komenigarria ote den beste erakunde baten esku uztea –beste aukeraren

bat bazter utzi gabe–, 28.etik 36.era arteko artikuluetan jasotako eginkizunekin,

konbentzio honen aplikazioa gainbegiratzeko ardura.

28. artikulua

1. Konbentzioak emandako eskumenen esparruan, Komitea lankidetzan arituko da

Nazio Batuetako organo, bulego, erakunde espezializatu eta funts egoki guztiekin,

nazioarteko tresnen ondorioz eratutako komite konbentzionalekin, Nazio Batuetako

prozedura bereziekin, erregio-mailako gobernuen arteko antolakunde edo erakunde

egokiekin, bai eta egoki diren erakunde, antolakunde eta bulego nazional guztiekin

ere, halakoek lan egiten dutenean pertsona guztiak derrigorreko desagertzeetatik

babesteko.

2. Komiteak, bere eginkizunen esparruan, kontsultatuko ditu beste komite

konbentzional batzuk, giza eskubideei buruzko kasuan kasuko tresnek sortutakoak,

bereziki, Giza Eskubideen Komitea, Eskubide Zibil eta Politikoen Nazioarteko Itunak

ezarritakoa, helburu izanik bere oharren eta gomendioen koherentzia ziurtatzea.

29. artikulua

1. Estatu alderdi bakoitzak Komiteari txostena aurkeztuko dio, Nazio Batuetako

idazkari nagusiaren bidez, konbentzio honen ondorioz hartutako betebeharrak zein

izan eta betebehar horiek gauzatzeko hartu diren neurrien inguruan, kasuan kasuko

estatu alderdian konbentzioa indarrean jarri eta bi urteko epean.

2. Nazio Batuetako idazkari nagusiak estatu alderdi guztien esku jarriko ditu txosten

horiek.

3. Txosten bakoitza Komiteak aztertuko du; Komiteak egokitzat jotzen dituen iruzkin,

ohar edo gomendioak egin ahal izango ditu. Estatu alderdi interesdunari iruzkin, ohar

edo gomendio horien berri emango zaio; estatu alderdi interesdunak horiei erantzun

ahal izango die, bere ekimenez edo Komiteak hala eskatuta.

4. Komiteak, halaber, estatu alderdiei informazio osagarriak eskatu ahal izango

dizkie, konbentzio honen aplikazioari buruz.

30. artikulua

1. Komiteak, presako izaerarekin aztertu ahal izango du, desagertutako pertsona

baten senideek, lege-ordezkariek, abokatuek edo horiek baimendutako pertsonek,

bai eta interes legitimoa duen edonork ere, aurkeztutako eskabide oro,

desagertutako pertsona bilatu eta lokaliza dadin.

2. Komiteak uste badu presako izaerarekin jarduteko eskaria, artikulu honetako 1.

paragrafoaren ondorioz aurkeztutakoa:

a) Ez dela modu nabarmenean oinarririk gabea;

b) Halako eskariak aurkezteko eskubideaz abusatzea ez dela;

c) Aldez aurretik eta behar den moduan aurkeztu bazaie estatu alderdi interesduneko

organo eskudunei, esaterako, ikerketak egiteko ardura duten agintariei, aukera hori

dagoenean;

d) Ez bada konbentzio honetako xedapenekin bateraezina; eta

e) Ez dagoela aztergai nazioarteko beste prozedura baten mende, prozedura hori

denean izaera bereko azterketa eta konponketari buruzkoa;

estatu alderdi interesdunari eskatuko dio, Komiteak berak ezarritako epean ematea

pertsona horri buruzko informazioa.

3. Artikulu honen 2. paragrafoarekin bat etorriz estatu alderdiak emandako

informazioa dela eta, Komiteak gomendioak egin ahal izango dizkio estatu alderdiari

eta eskaria ere egin ahal izango dio, beharrezko neurri guztiak har ditzan, kautelaneurriak

barne, pertsona lokalizatu eta babesteko konbentzio honekin bat etorriz, eta

eskatu ahal izango dio Komiteari informazioa ematea, horrek ezarritako epean,

hartzen dituen neurrien gainean, egoeraren presako izaera kontuan hartuz. Komiteak

presako ekintzarako eskaria aurkeztu zuen pertsonari informazioa emango dio, bere

gomendioen gainean eta estatu alderdiak helarazitako informazioen gainean,

halakoak eskuragarri daudenean.

4. Komiteak esfortzuak egingo ditu estatu alderdiarekin elkarlanean jarraitzeko,

desagertutako pertsonaren egoera argitzen ez den bitartean. Komiteak informatuta

edukiko du eskariaren egilea.

31. artikulua

1. Estatu alderdi orok adierazi ahal izango du, berrespen-unean edo gerogarrenean,

Komitearen eskumena aitortzen duela, bere jurisdikzioko pertsonek bidalitako

komunikazioak, edo pertsona horien izenean bidalitakoak, jaso eta aztertzeko,

pertsona horiek alegatzen dutenean biktimak direla, estatu alderdi batek konbentzio

honetako xedapenak urratzeagatik. Komiteak ez du inolako komunikaziorik onartuko,

komunikazio hori denean adierazpen hori egin ez duen estatu alderdi bati buruzkoa.

2. Komiteak edozein komunikazio onartezina dela adieraziko du, baldin eta:

a) Anonimoa bada;

b) Halako komunikazioak aurkezteko eskubideaz abusatzen badu edo bateraezina

bada konbentzio honetako xedapenekin.

c) Arazo bera aztergai badago nazioarteko beste prozedura baten mende, prozedura

hori denean izaera bereko azterketa eta konponketari buruzkoa; edo

d) Barneko errekurtso eragingarriak eskuragarri izan eta halakoak ez badira agortu.

Erregela hori ez da aplikatuko, baldin eta errekurtso-prozedurek zentzuzko epeak

gainditzen badituzte.

3. Komiteak uste badu komunikazioak artikulu honetako 2. paragrafoan ezarritako

baldintzak betetzen dituela, estatu alderdi interesdunari bidaliko dio hori, eta estatu

alderdi horri eskatuko dio bere oharrak eta iruzkinak bidaltzea, Komiteak berak

ezarritako epean.

4. Komunikazio bat jaso eta gero, edozein unetan, eta horren oinarrien inguruko

konklusiora heldu aurretik, Komiteak eskabidea egin ahal izango dio estatu alderdi

interesdunari, horrek lehenbailehen azter dezan, eta, behin-behineko izaerarekin,

beharrezko neurriak har ditzan, ustezko eskubide-urratzearen biktimari edo biktimei

sor dakizkiekeen kalte konponezinak saihesteko. Komiteak ahalmen hori egikaritzeak

ez du sortuko inolako iritzirik komunikazioaren onarpenaren edo edukiaren gainean.

5. Komiteak bere bilkurak ateak itxita egingo ditu, artikulu honetako komunikazioak

aztertzen dituenean; Komiteak komunikazioaren egilea informatuko du, kasuan

kasuko estatu alderdiak emandako erantzunen gainean. Komiteak prozedura

amaitzea erabakitzen duenean, bere irizpena komunikatuko die estatu alderdiari eta

komunikazioaren egileari.

32. artikulua

Konbentzio honetako estatu alderdi orok edozein unetan adierazi ahal izango du

Komitearen eskumena onartzen duela, estatu alderdi baten komunikazioak jaso eta

aztertzeko, estatu horrek komunikazio horien bidez alegatzen duenean beste estatu

alderdi batek konbentzioak ezarritako betebeharrak ez dituela betetzen. Komiteak ez

du inolako komunikaziorik onartuko, komunikazio hori denean adierazpen hori egin

ez duen estatu alderdi bati buruzkoa edo adierazpen hori egin ez duen estatu alderdi

batek aurkeztutakoa.

33. artikulua

1. Komiteak informazio sinesgarria jasotzen badu, informazio horrek ondorioztatzen

duela estatu alderdi batek konbentzio honetako xedapenak modu larrian urratu

izana, orduan Komiteak, estatu hori kontsultatu ondoren, bere kide bati edo batzuei

eskatu ahal izango die estatu alderdi hori bisitatzea eta horren inguruan atzerapenik

gabe informatzea.

2. Komiteak idatziz jakinaraziko dio estatu alderdi interesdunari bisita bat egiteko

asmoa, ordezkaritzaren osaera eta bisitaren xedea zehaztuz. Estatu alderdiak bere

iritzia emango du zentzuzko epean.

3. Estatu alderdiaren eskabide ziodunaren aurrean, Komiteak erabaki ahal izango du

bisita atzeratzea edo ezereztea.

4. Estatu alderdia ados badago bisitarekin, Komitea eta kasuan kasuko estatu

alderdia lankidetzan arituko dira bisita horren modalitateak zehazteko, eta estatu

alderdiak bisita hori gauzatzeko beharrezkoak diren erraztasun guztiak emango ditu.

5. Komiteak kasuan kasuko estatu alderdiari komunikatuko dizkio bisitaren

ondoriozko oharrak eta gomendioak.

34. artikulua

Komiteak informazioa jaso eta uste badu informazio horrek ondorioztatzen dituela

ondo oinarritutako zantzuak, derrigorreko desagertzea modu orokorrean edo

sistematikoan gauzatzearen inguruan, estatu alderdi baten jurisdikzioaren mendeko

lurraldean, eta estatu alderdi interesdunari egoera horren inguruko informazio egoki

guztia eskatu ondoren, arazoa presako izaerarekin utzi ahal izango du Nazio

Batuetako Biltzar Orokorraren esku, Nazio Batuetako idazkari nagusiaren bidez.

35. artikulua

1. Komitearen eskumenak bere baitara biltzen ditu konbentzio hau indarrean jarri

ondoren hasitako derrigorreko desagertzeak bakarrik.

2. Estatu bat konbentzio honen alderdi egiten bada konbentzioa indarrean jarri eta

gero, estatu alderdi horrek Komiteari dagokionez dituen betebeharrek bere baitara

bilduko dituzte estatu horri begira konbentzioa indarrean jarri ondoren hasitako

derrigorreko desagertzeak bakarrik.

36. artikulua

1. Komiteak urtero aurkeztuko die txostena estatu alderdiei eta Nazio Batuetako

Biltzar Orokorrari, konbentzio honen ondorioz gauzatzen dituen jardueren inguruan.

2. Urteko txostenean estatu alderdi baten inguruan argitaratutako oharra aldez

aurretik iragarri behar zaio estatu alderdi horri; estatu horrek zentzuzko epea izango

du erantzuteko, eta eskatu ahal izango du bere iruzkinak eta oharrak txostenean

argitaratzea.

III. zatia

37. artikulua

Konbentzio honetan xedatutakoak ez ditu ukituko pertsona guztiak derrigorreko

desagertzeen aurka babesteko aproposago diren xedapenak, halakoak

hurrengoetara bilduta egon daitezkeela:

a) Estatu alderdi baten zuzenbidera; edo

b) Nazioarteko zuzenbidera, estatu horri begira indarrean dagoen heinean.

38. artikulua

1. Konbentzio hau Nazio Batuetako estatu kide guztiek sinatu ahal izango dute.

2. Konbentzio hau Nazio Batuetako estatu kide guztiek berretsi ahal izango dute.

Berreste-agiriak Nazio Batuetako idazkari nagusiaren esku utziko dira hark gordailutu

ditzan.

3. Konbentzio honi Nazio Batuetako estatu kide guztiak atxiki ahal izango zaizkio.

Atxikipena gauzatuko da atxikipen-agiria Nazio Batuetako idazkari nagusiaren esku

utzita, gordailutu dezan.

39. artikulua

1. Konbentzio hau indarrean jarriko da, berreste- edo atxikipen-agirietatik

hogeigarrena zein datatan gordailutu, Nazio Batuetako idazkari nagusiaren esku

utzita, eta hogeita hamargarren egunean.

2. Berreste- edo atxikipen-agirietatik hogeigarrena gordailutu ondoren konbentzioa

berresten duen edo horri atxikitzen zaion estatu bakoitzarentzat konbentzioa

indarrean jarriko da, kasuan kasuko estatu horrek zein datatan gordailutu bere

berreste- edo atxikipen-agiria eta hogeita hamargarren egunean.

40. artikulua

Nazio Batuetako idazkari nagusiak Nazio Batuetako estatu kide guztiei eta

konbentzio hau sinatu duten edo konbentzio horri atxiki zaizkion estatu guztiei

komunikatuko dizkie:

a) 38. artikuluaren arabera jaso dituen sinadurak, berrespenak eta atxikipenak;

b) 39. artikuluaren arabera konbentzio hau indarrean jartzeko data.

41. artikulua

Konbentzio honetako xedapenak aplikatuko zaizkie estatu federaletako zati guztiei,

mugarik eta salbuespenik gabe.

42. artikulua

1. Konbentzioaren interpretazioari edo aplikazioari dagokionez, estatu alderdi bi edo

gehiagoren artean sortzen den eztabaida oro tartekaritzaren mende utziko da,

ukitutako estatuetako batek hala eskatuta, betiere, eztabaida negoziazioaren edo

konbentzio honetan esanbidez jasotako prozeduren bidez konpondu ez bada.

Tartekaritza-eskabidea aurkeztu eta sei hilabeteko epean alderdiak ez badira ados

jartzen tartekaritza antolatzeari buruz, alderdietarik edonork utzi ahal izango du

eztabaida Nazioarteko Justizia Gortearen esku, Gortearen estatutuarekin bat

datorren eskabidea aurkeztuta.

2. Estatu alderdi bakoitzak, konbentzio hau sinatu nahiz berresteko unean edo horri

atxikitzeko unean, adierazi ahal izango du artikulu honetako 1. paragrafoak ez duela

berau behartzen. Paragrafo horrek gainerako estatu alderdiak ez ditu behartuko

erreserba hori egin duten estatu alderdiei begira.

3. Artikulu honetako 2. paragrafoko adierazpena egin duen estatu alderdi bakoitzak

edozein unetan kendu ahal izango du hori, Nazio Batuetako idazkari nagusiari hala

jakinarazita.

43. artikulua

Konbentzio honek ez die kalterik egingo dela nazioarteko zuzenbide humanitarioko

xedapenei, horietara biltzen direla Ginebrako 1949ko abuztuaren 12ko lau

hitzarmenetako eta horien 1977ko ekainaren 8ko protokolo gehigarrietako alderdi

kontratugile gorenek euren gain hartutako betebeharrak, dela estatu alderdi

bakoitzak duen aukerari, Gurutze Gorriaren Nazioarteko Komiteari baimentzeko

atxilotze-tokiak bisitatzea, nazioarteko zuzenbide humanitarioak jaso gabeko

kasuetan.

44. artikulua

1. Konbentzio honetako estatu alderdi bakoitzak zuzenketak proposatu edo halakoak

gordailutu ahal izango ditu, Nazio Batuetako idazkari nagusiaren esku utzita.

Proposatutako zuzenketak Nazio Batuetako idazkari nagusiak komunikatuko dizkie

estatu alderdiei; aldi berean, eskatuko die jakinarazi diezaiotela estatu alderdien

Konferentziarako deialdia egitea nahi duten, proposamenak aztertu eta horien

inguruko botazioa egiteko. Komunikazioa hori zein datatan egin eta data horren

ondorengo lau hilabeteetan estatu alderdietarik, gutxienez, herenak deialdi horren

alde egiten badu, idazkari nagusiak konferentzia antolatuko du, Nazio Batuen

babespean.

2. Konferentzian izan eta boto-emaile diren estatu alderdien bi hereneko

gehiengoarekin zein zuzenketa onetsi eta idazkari nagusiak zuzenketa hori estatu

alderdi guztien mende utziko du onarpenerako.

3. Artikulu honetako 1. paragrafoarekin bat etorriz onartutako zuzenketa indarrean

jarriko da, konbentzio honetako estatu alderdien bi hereneko gehiengoarekin

onartzen denean, estatu horietako kasuan kasuko konstituzio-prozedurekin bat

etorriz.

4. Zuzenketa horiek, indarrean jartzen direnean, nahitaezkoak izango dira halakoak

onartu dituzten estatu alderdientzako; gainerako estatu alderdiek, ordea, konbentzio

honetako xedapenak eta aldez aurretik eurek onartutako zuzenketak betetzen

jarraituko dute.

45. artikulua

1. Konbentzio hau, Nazio Batuetako idazkari nagusiaren esku utziko da, hark

gordailutu dezan; berebat, konbentzioaren testuak kautoak izango dira, arabiarrez,

txinatarrez, espainolez, frantsesez, ingelesez eta errusieraz.

2. Nazio Batuetako idazkari nagusiak konbentzio honen kopia ziurtatuak bidaliko

dizkie 38. artikuluan aipatutako estatu guztiei.